سماور زغالی چیست؟ و روش کار آن چگونه است ؟ انواع سماورهای زغالی کدامند؟

سماور زغالی چیست؟

سماور زغالی یکی از صنایع دستی قدیمی و بسیار زیبایی است که در عصر امروز بیشتر کاربردی دکوری در خانه ها دارد. اجزای آن توسط دو استاد کار (سماور ساز و ریخته گر) ساخته میشود.

از مهم ترین بخش های این نوع سماور می توانیم به بدنه، آتشدان و مخزن سماور اشاره کنیم. همانطور که گفته شد این سه بخش از مهم ترین بخش های آن هستند. علاوه بر این سه بخش سماور زغالی بخش های جزئی تری نیز دارد که به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

مهمترین قسمت های سماور زغالی

کعب

به پایه های سماور زغالی کعب گفته میشود. کعب یک نام قدیمی است. برای این به پایه های سماور کعب گفته می شود که این پایه ها به شکل مکعب هستند. این پایه ها یکی از اجزای مهم این سماور شناخته می شود. اگر این کعب ها اندازه همدیگر ساخته نشوند باعث بد ایستادن یا حتی واژگونی آن می شوند. کعب های سماور توسط ریخته گر ساخته می شوند. انجام این کار از حساسیت بالایی برخوردار است.

خاکسترگیر

در قسمت بالایی کعب خاکستر گیر قرار دارد. خاکستر گیر محل قرار دادن زغال است. این زغال ها بعد از سوختن به خاکستر تبدیل می شوند. با باز و بسته کردن خاکستر گیر، خاکستر اضافی آن خارج شده و جا برای زغال جدید باز می شود. خاکستر گیر نیز توسط ریخته گر ساخته می شود.

شبکه

یکی از اجزای دیگر این نوع سماور شبکه است که بالای خاکسترگیر قرار دارد. شبکه با رساندن اکسیژن به زغال ها از خاموش شدن آنها جلوگیری می کند. این بخش از آن توسط سماور ساز ساخته می شود.

آتشدان

این قسمت از سماور زغالی آتشدان است که توسط شبکه احاطه شده و تنور بالای آن قرار دارد. به نام جا زغالی نیز آن را می شناسند. این بخش نیز توسط ریخته گر ساخته می شود.

تنوره

قسمتی دیگر از سماور زغالی می باشد که به گرم خانه سماور نیز معروف است. تنوره منبعی است که گرما را از زغال دریافت می کند. گرم شدن تنوره باعث جوش آمدن آب داخل سماور می شود. تنوره نیز توسط سماور ساز ساخته میشود.

بدنه

به این قسمت تنه سماور نیز گفته میشود. بدنه یا تنه بزرگ ترین قسمت یک سماور زغالی است. بدنه سماور یک مخزن بزرگ برای قرارگیری آب در آن است. بدنه سماور نیز خودش به دو قسمت تقسیم می  شود که هر قسمت جداگانه نام گذاری شده است. به قسمت بالایی که روی سماور قرار می گیرد، دهانه نام دارد. قسمت میانی نیز که برجسته تر است و آب در آن قرار میگیرد شکمه سماور میگویند. بدنه یا تنه سماور نیز توسط سماور ساز ساخته می شود. این بدنه در شکل ها و طرح های مطفاوتی ساخته می شود. بر اساس کاری که روی این بدنه و طرح هایی که روی تنه سماور کار میشود قیمت آن را افزایش یا کاهش می دهد.

شیر سماور

این بخش از سماور زغالی بسیار کوچک اما با اهمیتی است. شیر سماور باید به خوبی آب بندی شود تا کارایی لازم را داشته باشد. اگر شیر سماور خراب شود باید آن را تعویض کرد اما به خوبی روز اول کار نخواهد کرد. شیر سماور نیز توسط ریخته گر ساخته می شود. برای نگه داری بهتر از شیر سماور باید مثلا ماهی یک مرتبه آن را باز کرده و روغن کاری کنیم تا دوام طولانی تری داشته باشد.

پولکی

یکی از قطعات کوچک در سماور زغالی است. پولکی با وجود اندازه کوچکی که دارد اما هم استحکام شیر را تامین میکند و هم یکی از عناصر زیبایی در ظاهر سماور برقی به حساب می آید. این قطعه نیز توسط ریخته گر ساخته می شود.

در سماور

وجود در بر روی سماور هم باعث جوش آمدن سریع تر آب داخل مخزن سماور و هم جلو گیری از ورود گرد و خاک ویا آلودگی به آب داخل سماور می شود.

دودکش

دودکش در سماور زغالی به جوش آمدن سریع تر آب در مخزن کمک می کند. برای مثال اگر زمان لازم برای جوش آمدن آب داخل سماور نیم ساعت باشد، دودکش این زمان را به یک ربع کاهش خواهد داد. دودکش یک وسیله جانبی در سماور به شمار می رود.

بخارکش

این قطعه به دلیل شباهت اسمی اش با دودکش اغلب افراد آن را اشتباه گرفته و با دودکش یکی می دانند. بخارکش قطعه ریزی است که روی در سماور قرار می گیرد و با باز و بسته کردن آن میتوان بخار اضافی داخل سماور را خارج کرد. این قطعه نیز توسط ریخته گر ساخته می شود.

بادگیر

این قطعه در بالا ترین نقطه سماور زغالی قرار دارد که محل قرار گیری قوری است. روی بادگیر حفره هایی وجود دارد که علاوه بر داشتن زیبایی به تنوره اکسیژن رسانی می کند. این قطعه دارای سطحی صاف و لبه هایی برجسته است تا قوری روی آن به خوبی قرار گیرد. اگر قصد دم کردن چای بر روی سماور زغالی برنجی را دارید بهتر است به جای استفاده از قوری برنجی از قوری چینی استفاده کنید تا عطر و طعم و رنگ بهتری را داشته باشید.

دستگیره، میل و صراحی

برای جابجای راحت تر سماور مخصوصا هنگام روشن بودن آن و هنگامی که داغ است، همچنین موقع برداشتن در آن از وسایل جانبی استفاده می شود. دستگیره هایی که در اطراف بدنه سماور قرار گرفته عایق بندی شده. عایق این دسته ها از جنس چوب است و ریخته گران آن ها را می سازند تا هنگام جا به جایی نسوزیم. میل و صراحی دو طرف بدنه سماور قرار میگیرند و عایق آن از جنس چوب است. در کنار سماور زغالی نیز وسایل جانبی آن به فروش میرسد. وسایل جانبی سماور زغالی شامل سینی زیر سماور، ماشه برای جابجایی زغال ها، کاسه برای قرار دادن زیر شیر سماور، فنجان های تزیینی، و همچنین پارچ که برای ریختن آب درون مخزن آب سماور است. دودکش سماور زغالی نیز جزء وسایل جانبی سماور محسوب می شود. برای کارکرد بهتر سماور بهتر است دودکش سماور را تهیه کنیم.

چگونه سماور زغالی را روشن کنیم؟

 با استفاد از سه روش میتوانیم زغالی را که قرار است داخل سماور بگذاریم را روشن کنیم.

1) کمک گرفتن از شعله اجاق دیگر : با استفاده از این روش زغال های خاموش را داخل آتشدان قرار میدهیم.  سپس سماور را از پایه جدا میکنیم. قسمت بالایی سماور را که از پایه جدا کردیم روی حرارت اجاق گاز قرار میدهیم تا زغال ها روشن شود. سپس با احتیاط قسمت بالایی سماور را روی پایه آن قرار می دهیم.

2) با کمک آتش زنه: در این روش زغال ها را درون آتش دان قرار می دهیم. سپس مواد آتش زا را از راه تنوره روی زغال ها میریزیم و با کمک کبریت آن راروشن می کنیم.

3) آماده کردن زغال ها از قبل : در این روش زغال ها بیرون و جدا از سماور مشتعل می شوند. پس از آتش گرفتن زغال ها آنها را در داخل آتشدان سماور قرار می دهیم و بعد از آن چند زغال تازه به زغال های روشن اضافه می کنیم.

نکاتی برای استفاده صحیح از سماور زغالی

1) برای روشن کردن و قرار دادن زغال ها داخل سماور زغالی باید مراقب باشیم و به دقت زغال های آماده شده را داخل آتشدان سماور زغالی قرار بدهیم. افتادن تکه ای از زغال بر روی وسایل خانه ممکن است خسارات جبران نا پذیری را به همراه داشته باشد.

2) یکی از روش های روشن کردن زغال سماور استفاده از آتشزنه است. هنگام استفاده از این مواد باید مراقب باشید که درون آب داخل سماور نریزد و آب را آلوده نکند.

3) برای جلوگیری از خراب شدن سریع سماور باید به این نکته توجه داشته باشید که خاکستر های زغال ها را مرتب از داخل سماور زغالی خارج کنید تا کارایی بهتری داشته باشید.

4) هنگامی که سماور زغالی روشن است باید مراقب آن باشید که آن را در جای محکمی قرار دهید. هموار نبودن سطحی که سماور روی آن قرار میگیرد به خصوص مواقعی که قوری روی آن است و ارتفاعی که می سازد بسیار میتواند خطر آفرین باشد. پس باید به هموار ومحکم  بودن سطحی که سماور روی آن قرار میگیرد اطمینان داشته باشید.

رایج ترین نوع سماورهای زغالی

1) سماور زغالی برنجی : ورقه های برنجی یکی از انواع فلز های ترکیبی هستند. این ورقه ها نسبت به مس خاصیت چکش خواری بالاتری دارند. رنگ این ورقه ها طلایی رنگ و بسیار زیبا است که برخی افراد به دلیل رنگ آن سماور زغالی برنجی را به دیگر سماور ها ترجیح می دهند. ورقه برنج قادر به تحمل حرارت بالا است. دمای ذوب بالا و پخش کردن حرارت به صورت یکنواخت در سطح در این فلز باعث شده تا بتوان از آن برای ساخت سماور برنجی استفاده کرد.

2) سماور زغالی مسی : فلز مس به دلیل اکسیده شدن سریع با فلز های دیگری ترکیب می شود. مس نیز خاصیت چکش پذیری تقریباً مناسبی دارد. از قدیم از فلز مس برای ساخت انواع وسایل نیز استفاده می شد. مس رنگ سرخ و خاصی دارد که استفاده آن برای ساخت سماور می تواند بسیار زیبا باشد. علاوه بر اینها فلز مس خواص درمانی از جمله میکروب کشی را دارد. اگرچه گفته شده نقره درصد میکروب کشی بالاتری نسبت به مس را دارد. تفاوت مس و نقره در خاصیت میکرب کشی این است که مس در شرایط محیطی طبیعی قادر به میکروب کشی است اما نقره در شرایط و دمای بالاتر از حد طبیعی میتواند میکروب کشی بالایی را داشته باشد. همچنین مس مقاومت خوبی در برابر حرارت دارد و در ساخت سماور می توان از این فلز استفاده کرد.

3) سماور زغالی استیل : استیل فلزی است که معروف به ضد زنگ بودن است. استیل حرارت را زود به خود جذب کرده و سریع گرم می شود. این ویژگی باعث بکار گیری آن در ساخت سماور استیل شده است. استیل رنگی شبیه به نقره دارد و مانند برنج و مس حس قدیمی بودن سماور را به ما نمی دهد. اما اگر علاقه مند به رنگ نقره ای هستید میتوانید از این فلز استفاده کنید.

انتخاب بهترین سماور زغالی  

اینکه کدام سماور زغالی برای خریدن بهتر است کاملا به این موضوع بر میگردد که شما چه انتظاری از محصولی که خریداری می کنید خواهید داشت. برای مثال اگر هدفتان فقط دم کردن چای به صورت روزانه است بهتر است از سماور های استیل استفاده کنید. اگر هدفتان از خرید استفاده دکوری از این محصول است بهتر است سماور های برنجی یا مسی که حالتی نوستالژیکی دارند را انتخاب کنید. در هر صورت بهترین نوع سماور زغالی به سلیقه، علاقه و کارایی که از محصول میخواهید داشته باشید بر می گردد. همچنین نیز می توانید از افرادی که در این زمینه تخصص و آگاهی کامل دارند، کمک بخواهید. ما در وبسایت هنرظریف انواع مختلفی از سماور های زغالی با بالاترین کیفیت و مناسب ترین قیمت را به شما عزیزان عرضه می نماییم.